Regio – Ook de buitengewone opsporingsambtenaren (boa’s) mogen geen geweld gebruiken, door bijvoorbeeld een asielzoeker fysiek naar de grond te brengen. Volgens de inspectie zijn de boa’s daar wettelijk niet toe bevoegd. Boa’s dragen in de htl een wapenstok. Ook hebben ze pepperspray bij zich.
Geweld mocht al niet gebruikt worden door ‘reguliere’ medewerkers op de htl. Of (bewapende) boa’s dat wel mochten, was nog niet duidelijk. “Uit nader onderzoek van de Inspectie Justitie en Veiligheid blijkt dat deze boa’s niet bevoegd zijn om geweld te gebruiken in de htl. Zij hebben hiertoe geen speciale bevoegdheid toegekend gekregen van de minister en dat moet wel”, aldus de inspectie.
Wie verblijven er in een htl?
In een handhavings- en toezichtlocatie verblijven asielzoekers die zich niet gedragen in een regulier asielzoekerscentrum (azc). Daarom worden ze overgebracht naar een htl, waar een strenger regime geldt. Zo hebben de bewoners geen leefgeld en mogen ze niet van het terrein af. Ze mogen pas terug naar een azc als ze zich weer kunnen gedragen.
Staatssecretaris: boa’s wel bevoegd
Staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel zegt dat geweld door boa’s in sommige gevallen juist wel toegepast mag worden. Hij verwijst daarbij naar de Politiewet van 2012, waarin volgens hem zulke bevoegdheden zijn omschreven. “Wanneer de boa’s bij de uitoefening van hun toezichtstaak (…) geconfronteerd worden met strafbare feiten zoals vernieling, belediging, bedreiging, diefstal, mishandeling of het niet opvolgen van een (…) bevel, zijn zij (…) bevoegd geweld te gebruiken.”
In zulke situaties hebben boa’s volgens de staatssecretaris een vergelijkbare geweldsbevoegdheid zoals politieagenten die hebben. Ook op basis van de Vreemdelingenwet mogen boa’s ‘dwangbevoegheden’ toepassen als de asielzoeker niet meewerkt en dwang noodzakelijk is.
‘Moeilijke doelgroep’
Behalve medewerkers van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) werken er vanwege de ‘moeilijke doelgroep’ ook boa’s van de Dienst Vervoer & Ondersteuning (DV&O). “De boa’s in de htl handhaven de huisregels en treden op tegen strafbare feiten”, beschrijft de inspectie.
De inspectie roept het ministerie van Justitie en Veiligheid, het COA en de DV&O op om opnieuw te kijken naar hoe de htl ingericht moet worden. Ook moet het COA personeel extra ondersteunen zodat ze hun werk fatsoenlijk kunnen doen. “Voor medewerkers is het nu onduidelijk hoe zij de-escalerend kunnen optreden als vreemdelingen zich grensoverschrijdend of agressief gedragen”, stelt de inspectie. “Het COA bekijkt nog welke trainingen er zijn op het gebied van verslavingszorg, trauma’s en psychiatrie. Htl-bewoners hebben vaak problemen op die terreinen.”